Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam do VOV tổ chức hàng năm là một hoạt động ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập (7/9/1945). Đây là hình thức khen thưởng nhằm khơi dậy tinh thần thi đua, quotGiảiTiếngnóiViệtNam–Saothángquot gắnchặtvớikỷniệmthànhlậ sáng tạo trong hoạt động nghiệp vụ, công tác chuyên môn của cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, nghệ sĩ, phát thanh viên và những người lao động của VOV.

Năm nay, Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam đổi tên là Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam – Sao tháng 9 với sự có nhiều đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, hình thức thể hiện, số lượng tác giả, tác phẩm, công trình tham gia.

Phóng viên VTC News phỏng vấn nhà báo Đồng Mạnh Hùng, Trưởng Ban Thư ký biên tập, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi Hội Nhà báo VOV về những nét đổi mới của giải thưởng năm nay.

PV:Từ năm nay, 2023, Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam mang một tên gọi mới: “Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam – Sao tháng 9”. Tại sao lại có tên gọi mới này, thưa ông?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Giải thưởng ban đầu có tên gọi là Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam nhưng năm nay chúng tôi quyết định đổi tên thành Giải Tiếng nói Việt Nam – Sao tháng 9. Tên gọi mới này ra đời với mong muốn giải thưởng gắn kết chặt chẽ với ngày kỷ niệm thành lập Đài Tiếng nói Việt Nam (7/9/1945).

Bên cạnh đó, sự thay đổi này còn có ý nghĩa đặc biệt, tôn vinh các tác giả, tác phẩm đoạt giải như những ngôi sao lung linh, đại diện cho trí tuệ, sự sáng tạo, cũng như là tinh thần của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Với ý nghĩa sâu sắc như vậy, Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam – Sao tháng 9 là sự động viên, khích lệ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, nghệ sĩ, phát thanh viên và những người lao động của VOV, cảm thấy vinh dự, tự hào khi nhận được giải thưởng này.

PV: Ngoài tên gọi, giải thưởng năm nay có những nét đổi mới như thế nào, thưa ông?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Trước đây, Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam đơn thuần là dành cho khối biên tập, được trao cho các tác giả, tác phẩm có bài báo, chương trình phát thanh, truyền hình xuất sắc.

Tuy nhiên, năm nay, Ban Thư ký biên tập đã tham mưu để mở rộng, nâng tầm giải thưởng Tiếng nói Việt Nam với nhiều hạng mục mới cho các lĩnh vực như cải cách hành chính, kỹ thuật, công tác quản lý….

Riêng với khối nội dung, ngoài các tác phẩm báo chí như mọi năm, chúng tôi có bổ sung thêm hạng mục Ý tưởng sáng kiến, sáng tạo nội dung báo chí. Đây là điểm rất mới.

Hạng mục Ý tưởng sáng kiến, sáng tạo nội dung báo chí xuất sắc là cơ hội để các đơn vị sáng tạo ra những fomart mới, đột phá trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào nội dung của VOV vừa đảm bảo tính tuyên truyền, vừa cho thấy tính sáng tạo, thu hút sự chú ý của công chúng, đặc biệt là công chúng trẻ trên các nền tảng hạ tầng số. Đây là điều cần thiết cho các đơn vị. 

PV: Ông đánh giá thế nào về chất lượng các tác phẩm dự thi năm nay?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Năm nay số lượng tác phẩm dự thi báo chí tăng hơn so với mọi năm. Về nội dung, các tác phẩm đa dạng về thể loại, đề tài đã tạo nên một bức tranh tổng thể, phản ánh được nhiều vấn đề nóng trong xã hội, những vấn đề đất nước đang thực hiện, Đảng đang chỉ đạo.

Có thể kể đến các vấn đề như bùng nộ diện tích sầu riêng ở Tây Nguyên, Trẻ em bị xâm hại tình dục, động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ, Hội thánh đức chúa trời mẹ... Tất cả được phản ánh đầy đủ trên các tác phẩm phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử của đài.

Về hình thức, nhiều tác phẩm cho thấy sự đầu tư rất công phu với cách thể hiện rất mới. Phát thanh có nhiều tác phẩm ứng dụng nhiều tài liệu, phóng sự thực tế. Truyền hình có nhiều chương trình lớn như Mạnh giàu từ biển quê hương, phim tài liệu phóng sự Việt Nam - Nhật Bản: Sự kết nối lâu đời trong văn hoá dài 60 phút được thực hiện cầu kỳ, cách thức làm rất hiện đại là truyền hình thực tế với sự dẫn dắt của hai người dẫn chương trình nổi tiếng của Việt Nam và Nhật Bản.

Báo in, báo điện tử tiếp tục phát huy thế mạnh e-magazine, longform nên hình thức rất thu hút. Năm nay tất cả tác phẩm đều được đăng tải trên nền tảng số, tạo nên sự lan toả mạnh mẽ hơn.

Các cơ quan thường trú trong và ngoài nước cũng tham gia rất tích cực. Những tác phẩm của các cơ quan thường trú nước ngoài từ Ai Cập, Indonesia, Trung Quốc, Mỹ, Pháp,… đều đạt chất lượng tốt và có giải thưởng năm nay.

Cùng với đó, những công trình nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật phù hợp với sự phát triển của VOV. Đặc biệt là những ứng dụng công nghệ AI, chuyển đổi số trong quá trình làm báo được các đơn vị ứng dụng và nghiên cứu kỹ, viết thành công trình nghiên cứu có lý luận, kết hợp với thực tiễn khiến cho công trình không thô cứng, đạt hiệu quả tốt…

PV:Giải thưởng cho tác phẩm báo chí xuất sắc năm nay có gì đặc biệt, thưa ông? 

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Các tác phẩm báo chí đoạt giải năm nay đều phản ánh những vấn đề thời sự nóng bỏng của đất nước. Từ những vấn đề về kinh tế như ứng dụng khoa học công nghệ hay cơ cấu cây trồng, vấn đề liên quan đến quy hoạch… vấn đề thời sự như tình hình giá xăng, luật đất đai…

Cùng với đó là vấn đề xã hội như xâm hại trẻ em, bảo vệ quyền của người lao động, những tấm gương của người dân bình thường,... cũng được đề cập trong nhiều tác phẩm.

Theo đánh giá, một trong những vấn đề được các đơn vị quan tâm nhiều và có tác phẩm tương đối tốt là vấn đề bảo vệ nền tảng lý tưởng của Đảng, công cuộc phòng chống tham nhũng.

Qua những tác phẩm này, chúng tôi thấy được đội ngũ phóng viên, biên tập viên đã rất cố gắng để có được những tác phẩm này. Dấn thân ở đây có 2 khía cạnh: Dám nghĩ, dám tìm tòi những vấn đề lớn như buôn lậu qua biên giới, khai thác cát lậu, công cuộc phòng chống tham nhũng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng....

Các nhà báo VOV đã phát hiện được những đề tài nóng nhưng để triển khai phải có sự dấn thân rất lớn, dám hy sinh. Đặc biệt những phóng viên của cơ quan thường trú trong nước như cơ quan thường trú Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nguyên...

Hay phóng viên ở Đài truyền hình kỹ thuật số VTC, họ đã có mặt ở hầu hết điểm nóng, nơi khó khăn nhất. Đặc biệt là phóng viên thường trú ở Ai Cập, Indonesia đã không quản khó khăn, gian khổ, có mặt ở những trận động đất kinh hoàng để đưa tin, phản ánh. 

Tôi cho rằng một trong những điểm nổi bật là sự sáng tạo. Phải kể đến chương trình Mạnh giàu từ biển quê hương có sự tham gia của đông đảo anh chị em phóng viên, biên tập viên, lãnh đạo. Chương trình được đánh giá rất cao và trao giải đặc biệt trong năm nay.

PV:Giải thưởng cho "Ý tưởng sáng tạo nội dung và kỹ thuật xuất sắc"; "Giải thưởng cho lĩnh vực nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, cải cách thủ tục hành chính" chắc hẳn sẽ ưu tiên những công trình giúp cho việc chuyển đổi số của VOV ngày càng sâu và rộng hơn?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng: Các tác phẩm này đều được đánh giá trên bình diện chung. Có rất nhiều lĩnh vực nhưng các tác phẩm dự thi năm nay tập trung nhiều vào vấn đề chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo mới.

Ví dụ như giải thưởng Ý tưởng, sáng kiến sáng tạo nội dung báo chí xuất sắc được trao cho đài VTC với Nghiên cứu ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI - công nghệ tương tác và sản xuất chương trình truyền hình, hay giải thưởng Sáng kiến, cải tiến ở lĩnh vực công tác được trao cho công trình Tích hợp chữ ký số sử dụng Sim-pki vào ứng dụng quản lý điều hành nội bộ trên thiết bị di động của VOV,...

Những công trình này thể hiện được xu hướng mới của chúng ta trong chuyển đổi số. VOV cần phải đi tắt đón đầu, bám theo, sử dụng chuyển đổi số hiện đại như vậy để phục vụ sáng tạo nội dung và phân phối trên đa nền tảng.

PV:Giải thưởng cho cá nhân trong các lĩnh vực: phát thanh viên, người dẫn chương trình, nghệ sỹ xuất sắc có những gương mặt nào mới và nổi bật không, thưa ông?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Các hạng mục này cũng thu hút số lượng người tham dự đông đảo. Tuy nhiên mỗi năm, chúng tôi chỉ chọn một số lượng hạn chế nên cuộc bầu chọn các nghệ sĩ sáng tác, biểu diễn, người dẫn chương trình cũng cam go. Cuối cùng vẫn lựa ra được giọng hát, giọng dẫn chương trình hay nhất.

Năm nay chúng tôi trao giải thưởng Nghệ sĩ biểu diễn xuất sắc nhất cho NSƯT Minh Phương - giọng hát chèo nổi tiếng của VOV. Chị cũng có nhiều đóng góp cho phòng ca nhạc dân tộc của Ban âm nhạc VOV3.

Giải thưởng Người dẫn chương trình xuất sắc được trao cho giọng dẫn chương trình phát thanh tiếng Anh của VOV5 - Lê Phương Khanh. Đây là một trong những giọng dẫn đạt hiệu quả tốt với cách dẫn hiện đại, tiếp thu được cách dẫn dắt của các show phát thanh và truyền hình quốc tế, phù hợp với giới trẻ.

PV:  Hội đồng chấm giải đã phải cân nhắc thế nào khi chất lượng các tác phẩm ngày càng được nâng cao?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Như mọi năm, Hội đồng chấm giải làm việc công tâm, có quyết định đúng với chất lượng của tác giả, tác phẩm. Chất lượng nâng cao thì chấm cũng đòi hỏi phải khắt khe hơn, yêu cầu đặt ra cũng khắt khe hơn.

Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam yêu cầu các tác phẩm phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa nội dung và hình thức. Nếu tác phẩm có nội dung tốt nhưng hình thức thể hiện không đúng với thể loại phát thanh, truyền hình, hay báo in, báo điện tử, không có sự sáng tạo, không đổi mới chưa chắc đạt được chất lượng và giải cao. 

Với các công trình nghiên cứu cũng như vậy. Chúng tôi có yêu cầu các công trình nghiên cứu phải phục vụ thiết thực, được ứng dụng trong thực tiễn công việc của VOV, trong quá trình tác nghiệp và phục vụ một cách đắc lực nhất.

Các công trình nghiên cứu cũng phải đạt được một hàm lượng khoa học lớn để làm ra những bài học, giáo trình để anh chị em trong Đài học hỏi, đúc rút và ứng dụng được.

PV: Chương trình chính luận nghệ thuật “Mạnh giàu từ biển quê hương” phải chăng là điểm nhấn thể hiện sự kết hợp đa nền tảng trong báo chí hiện đại, tạo nên một chương trình đặc biệt, giàu chất nghệ thuật và báo chí, thưa ông?

Nhà báo Đồng Mạnh Hùng:Mạnh giàu từ biển quê hương là một chương trình có dấu ấn sâu đậm, có sự sáng tạo trong cách thể hiện, nội dung, kịch bản, sân khấu. Đặc biệt, chương trình được phát sóng trên nhiều nền tảng, trong đó có nền tảng số cho thấy sự kết hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong Đài, tạo ra sức mạnh tổng thể của VOV. Đây là tác phẩm đột phá của giải thưởng lần này.

Vâng, xin cảm ơn ông!